Categorieën
pers

Stress, stress, stress! Er is wat aan te doen!

Gillend kind in de supermarkt? Overvolle agenda? Monsterfile? Even heel diep ademhalen, en dan…
Marianne over stress in haar relatie
“Steven heeft het zo druk dat hij voor niets of niemand aandacht heeft. Ik hou dit niet meer uit”

“De laatste tijd loopt de spanning thuis hoog op. Steven werkt hard aan een project op het werk, zó hard dat hij voor niets anders nog aandacht heeft. Al wekenlang loop ik op mijn lip te bijten, omdat ik weet dat hij het zo druk heeft, maar te veel is te veel. Over vier maanden wordt ons eerste kind geboren, maar het lijkt wel alsof het hem allemaal niet aangaat. Ik heb momenteel geen werk, ik voel me eenzaam en onzeker, Ik heb gewoon behoefte aan iemand met wie ik ‘s avonds kan praten. Toen ik het er gisteren totaal overstuur allemaal uitgooide. werd hij op zijn beurt boos op mij. Ik gedroeg me egoïstisch en verwend, en het was toch voor mij en de baby dat hij zich uit de naad werkte’ De verwijten vlogen heen en weer, er werd met deuren gegooid en toen werd het weer veel te stil. Ik kijk niet meer uit naar zijn thuiskomst, in tegendeel zelfs. Het enige wat ik kan denken is: hoe asociaal zal hij zich nu weer gedragen? Zal hij twee of drie zinnen tegen mij gezegd hebben tegen het eind van de avond? Nooit geweten dat nietsdoen en wachten voor zoveel stress kon zorgen…”

Marianne over stress in haar relatie
Advies voor Marianne
“Zoek zelf een klankbord en geef hem erkenning voor de drukte op zijn werk, dat neemt de druk ook gedeeltelijk bij hem weg”

Marianne heeft de neiging haar man te veranderen, maar ze merkt dat dit niet lukt. Het gevolg: nog meer stress, omdat ze voelt dat ze de controle verliest. Want daar gaat het precies om bij stress: het gevoel de controle te verliezen. Eerste belangrijke stap voor haar is uit haar slachtofferrol stappen. Hoe moeilijk het haar misschien ook valt. Maar op dit moment is het belangrijk dat ze zich opnieuw focust op de redenen waarom ze van hem is gaan houden. Zolang ze probleemgericht denkt, denkt ze krampachtig en ziet ze geen oplossingen meer. Alles wat ze zegt, zal bij haar man als een verwijt overkomen. Twee mensen die zich krampachtig gedragen, versterken elkaars onzekerheid. Het kan echter volstaan dat een van hen een stap in de goede richting zet, waardoor ook de ander eruit geraakt. Toegegeven, dat vraagt moed. Moed om opnieuw te proberen voelen wat je toen voelde, door herinneringen op te halen, door leuke anekdotes te vertellen, door om het even wat je hierbij kan helpen. Als je eenmaal dat gevoel, of op zijn minst de herinnering eraan, opnieuw vastkrijgt, dan kun je aan de slag met de manier waarop je communiceert. De boodschap mag niet zijn: ‘Jij moet veranderen’, want dat resulteert onvermijdelijk in een gevoel van controleverlies – en dus stress – bij Steven. Vergeet niet dat hij al overvraagd is op het werk, en nu blijkt dat hij thuis ook al niets goeds meer kan doen! Als Marianne Steven echter vertelt dat ze zich de laatste tijd een beetje eenzaam voelt, maar dat ze best begrijpt dat hij het ook moeilijk heeft geeft ze hem erkenning. Het resultaat? Opluchting. Ook belangrijk voor Marianne is dat ze op tijd een klankbord zoekt. Dat kan om het even wie zijn bij wie ze zich goed voelt: een vriendin, haar moeder, een zus… En ze mag tegen hen best expliciet zeggen dat ze geen concreet advies zoekt – want goedmenende vrienden staan daar soms iets te snel mee klaar – maar dat ze wel heel graag haar verhaal eens kwijt wil. Wie een stevig sociaal netwerk om zich heen weeft, zal minder snel de stap naar professionele hulp hoeven te zetten.

Eva over opvoedingsstress met haar peuter

“Als Bram zijn zin niet krijgt, slaat hij paars uit van woede. Toppunt is de beruchte supermarktscène”

“Mijn zoontje Bram van twee is een peuter met temperament en dat zullen we geweten hebben. Als hij zijn zin niet krijgt, slaat hij bijna paars uit van woede. Thuis krijgen we hem nog wel de baas, tenminste, als wij erin slagen ons rustig te houden. Vijf minuutjes afkoelen in de gang – daar kan hij niets kapotmaken – wil wel eens helpen. Erger wordt het wanneer we onder de mensen moeten komen. Een dramatische piek in opvoedkundige miserie bereiken we meestal in de supermarkt, het liefst wanneer er overal lange rijen aan de kassa’s staan. ‘Mama, snoepje hebben!’ zeurt hij. Een discrete ‘nee hoor, nu niet’ werkt averechts. ‘Snoep- je hébbéééé!’ klinkt het luider. Hem proberen te sussen dan maar. ‘Ssst, niet doen, flink zijn, even wachten, als je nu even flink bent, krijg je straks een koekje’, en meer van die dingen. Olie op het vuur! Het gekrijs wordt steeds luider, hij probeert zich uit het stoeltje te wurmen en zonder dat je het wilt, zorg je voor gratis straattoneel voor de omstanders. Probeer je hem gewoon mondeling te sussen en zachtjes terug te duwen, dan krijg je boze blikken die zeggen: ‘Verdorie, als het mijne kleine zou zijn…!’ Word je ruwer en bozer en verhef je je stem, dan krijg je andere boze blikken die zeggen: ‘Allez, madame, geel dat kind toch een snoepjel’ En wordt het je echt te veel en geef je hem, alle discussies over ‘de pedagogische tik’ ten spijt, een flinke pets op zijn handje, dan zeggen nog andere blikken: ‘Monster! Onmens!” Uit pure machteloosheid kijk ik op zo’n moment woest terug naar iedereen die ons – soms verwijtend, soms uitdrukkingloos, soms geamuseerd – aanstaart en loop ik daverend van de zenuwen en met briesend kind de parking op.”

Advies voor Eva
“Jouw stress maakt het voor het kind nog erger. Reageer dus zo rustig mogelijk op zijn crisis”

Een instantoplossing bestaat niet voor dit soort peuterterreur. Bram is zodanig over zijn toeren, dat Eva er inderdaad maar beter voor kan zorgen zo snel mogelijk weer buiten te staan. Preventief ingrijpen kan wél. Ik heb de indruk dat Eva’s stress een averechts effect heeft op Bram. Ooit had ik een man in begeleiding die klaagde dat zijn dochter hem vier- tot vijf maal per nacht wakker maakte, waardoor zijn stress alleen maar groter werd. Stress. niet kunnen slapen, nog meer stress… het was een vicieuze cirkel geworden, want aan het gedrag van kinderen lees je vaak de stress van de ouders af. Toen ik hem voorstelde elke dag iets later thuis te komen, nadat hij een of andere ontspannende activiteit gedaan had – een wandeling, een bezoek aan de sauna, een fietstochtje – zag hij heel snel resultaat. Zijn dochter sliep steeds vaker de nacht door. Ik kan Eva dus alleen maar aanraden een poging te doen de boodschappen in een rustige, ontspannen sfeer te laten verlopen en daarvoor zal ze vermoedelijk iets meer tijd dan gewoonlijk moeten uittrekken.

Stress-pieken? Verleden tijd!

Miet over de stress van een puber-in-huis

Miet over de stress van

een puber-in-huis

“De kamer van Lies is een varkensstal, er ligt zelfs beschimmeld eten. Met als gevolg: knallende ruzies!”

“De kamer van Lies, mijn zestienjarige dochter, is een puinhoop. Het lijkt wel alsof er kort tevoren een tornado gewoed heeft, zo erg ligt alles door elkaar: cursussen, boeken, cd’s, kleren die ze even gepast heeft maar toch liever niet draagt die dag, vuile slipjes… vreselijk. De afspraak is dat zij verantwoordelijk is voor het schoonhouden van haar kamer. In de praktijk komt het erop neer dat het een varkensstal is en blijft, omdat zij dat prima vindt. Ik moet maar de deur dichttrekken als ik er niet tegen kan, vindt ze. Het spreekt voor zich dat ik het hier niet mee eens ben. De rest van het huis ligt er netjes bij en ik vind niet dat zij de algemene hygiëne mag ondermijnen. Want inderdaad: ook beschimmeld eten en meer van dat fraais heb ik al op haar kamer zien rondslingeren Telkens weer levert het ons een knallende ruzie op en die ruzies vreten energie bij mij. Soms heb ik na de zoveelste confrontatie het gevoel dat ik een marathon gelopen heb.”

Advies voor Miet
“Geef haar vertrouwen en leg haar uit dat ze fouten mag maken, maar dan ook ‘op de blaren’ moet zitten”

“Waarom vindt Miet het zo’n probleem dat Lies in haar kamer haar eigen gang gaat? Haar dochter is op een leeftijd waarop zij ontdekt dat ze wat haar moeder haar wil aanleren, ook zélf kan leren en wel op haar eigen manier. Als Miet haar per se haar systeem wil opleggen, dan heeft Lies de keuze: niets zelf leren en braaf luisteren naar haar moeder, of revolteren. Voor haar draait het om één simpele vraag: hoe word ik ik? En eigenlijk kan ze dat alleen maar wanneer haar ouders haar vertrouwen geven en haar toelaten fouten te maken. Zolang Lies niets doet waardoor ze in de gevangenis raakt of zichzelf of een ander schade toebrengt, door drugs bijvoorbeeld, zou ik heel blij zijn dat zij zelf de touwtjes in handen wil nemen. Laat haar toe verantwoordelijkheden op te bouwen, maar maak haar duidelijk dat ze desgevallend ook ‘op de blaren’ zal moeten zitten, ik zou nog een stap verder gaan: geef haar expliciet de toestemming om fouten te maken, omdat je vindt dat ze dat nodig heeft om dingen te leren. Door haar in die positie te zetten, vervalt heel de uitdaging om te rebelleren. Daag haar misschien uit om de twee mogelijkheden uit te proberen. Eén week mesthoop tot en met, volledig zoals zij het wil. Een week netjes, zoals jij het wilt, en dan evalueren. Het vraagt wat moed, maar je doorbreekt de machtsstrijd. Ze zal verrast zijn. Je neemt haar serieus, maar ze ziet ook dat je in staat bent een standpunt in te nemen, zonder meteen met haar in de clinch te gaan.”

Kristien over stress in het verkeer

“Een slagboom, een vuilniswagen, een ongeluk op de ring… en dan nog mijn gsm plat! Ken je dat?”

“Pure, machteloze stress, dat heb ik gisteren weer eens mogen ervaren toen ik verwacht werd op een belangrijke afspraak. De schuldige? Het verkeer. Toegegeven, ik had misschien een beetje te veel op geluk gerekend: ik dacht dat ik in één uur gemakkelijk van Gent naar Antwerpen kon rijden. Het spitsuur was voorbij en de verkeersinformatie klonk vrij geruststellend. Maar na twee minuten rijden, kreeg ik al een eerste presentje: de slagbomen aan de overweg gingen omlaag. Toen ik snel keerde om een veilige omweg te maken, belandde ik achter een vuilniswagen, die de hele breedte van de straat innam. Achteruitrijden kon niet meer, want er zat een chauffeur achter me. Er zat niets anders op dan gelaten achter de vuilniswagen aan te schuiven. Ruim twintig minuten later reed ik eindelijk op de E17. Alles ging wonderwel goed, zélfs aan de Kennedytunnel. Met hernieuwde moed stoof ik de Antwerpse ring op… maar het mocht niet zijn Een paar honderd meter voor afrit Merksem stond ik weer stil. Volgens radioberichten was er vlak voor de afrit Merksem een ongeval gebeurd en waren er twee rijstroken versperd. Het zweet brak me uit. Ik zou het nooit meer halen. En ik kon niet eens bellen, want mijn gsm was plat. Uiteindelijk kwam Ik tien minuten te laat op de afspraak, badend in het zweet. ik verwenste het verkeer, de files en – vooral – mijzelf.”

Advies voor Kristien
“Ik kan je bij een file maar één ding aanraden: leg je neer bij de realiteit en ontspan”

Tegen fileleed kun je wel een beperkte buffer inbouwen, maar het is onzinnig om voor elke afspraak drie uur op voorhand te vertrekken ‘omdat er wel eens iets zou kunnen gebeuren’. Je kunt preventief op het internet kijken, je route plannen, de verkeersinformatie bekijken of beluisteren en het is ook slim om je gsm op tijd op te laden. En toch, je mag nog honderd dingen voorzien: vaak is die file een feit. Ik kan in dat geval maar één ding aanraden: leg je neer bij de realiteit! Dat helpt echt. Luister naar rustige muziek of naar een ontspannend radioprogramma. Laat je fantasie de vrije loop. Bedenk zelf waar je deze plots gewonnen vrije tijd wél nuttig of aangenaam voor kunt gebruiken. Stress creëert een tunnelvisie. Het legt het creatieve denken lam. Als je een file echter als een beperking leert zien, dan word je creatiever. Misschien denk je wel aan een slimme uitweg, waar je verlamd door de stress in geen honderd jaar zou opkomen!

Kristien over stress in het verkeer

Isabelle over huishoudelijke stress

“Ik ren de hele dag en zelfs ‘s avonds kan ik niet rusten als er nog afwas staat. En daar word ik zo moe van!”

Isabelle over huishoudelijke stress“Ik voel me op, op, op. De hele dag is het rennen geblazen om alles in huis geregeld te krijgen. Na het werk ren ik naar de supermarkt, daarna ren ik naar de crèche om mijn dochtertje op te halen (en soms krijg ik een boze blik, omdat iemand gezien heeft dat ik éérst mijn inkopen doe), dan ren ik naar huis om te beginnen koken. En ook dat neemt voldoende tijd in beslag, want ik kies voor een gezonde, volwaardige voeding. Als ik dat niét zou doen, zou ik het gevoel krijgen dat ik mijn gezin verwaarloos. Tijdens het eten is het even rustiger, maar dan begint het weer. Ik kan niet rustig blijven zitten als ik weet dat die afwas op me wacht, dat mijn dochtertje nog in bad moet en dat die berg strijk me verwijtend ligt aan te staren. Wanneer ik ‘s avonds in bed lig, raas ik in gedachten door. Terwijl ik mijn slaap en mijn rust zo hard nodig heb! Overdag zou ik er nochtans geen enkele moeite mee hebben in slaap te vallen, maar als het dan eindelijk mag, dan lukt het niet. Mijn man heeft me meer dan eens gesuggereerd een poetshulp te zoeken, maar ik word al moe als ik eraan denk dat ik op zoek moet gaan. En als ik eraan denk dat ik alles moet uitleggen en dat het dan misschien nog niet gedaan is zoals ik het wil… Nee, dan doe ik het net zo lief zelf wel even.”

Advies voor Isabelle
“Maak eens een lijstje van taken, in volgorde van belangrijkheid. Wat is er belangrijker: gezelligheid of een glimmende keuken?”

Een beroemde Amerikaanse therapeut schreef een boek met de titel ‘Moeten maakt gek’. Hij heeft gelijk. Maar veel dingen die we als ‘moeten’ aanvoelen, zijn dingen die wij kiezen. En we kunnen er niet voor kiezen alles te doen. Je ziet het vaak bij vrouwen van de 35-plusgeneratie: het schuldgevoel. Hun graadmeter zit in de ogen van de anderen. En dat is een beetje absurd, want dat is net alsof je de temperatuur binnen probeert te regelen met een thermostaat die buiten aan de takken van een boom hangt. Natuurlijk wordt het dan te warm of te koud in huis en natuurlijk voel je je dan slecht bij de situatie. Aan Isabelle zou Ik voorstellen een lijst te maken van taken, in volgorde van belangrijkheid. Wat vindt ze het belangrijkste: met haar man naar de film of het huis poetsen? Ze zal zich bijna gegarandeerd beter voelen door het uitje dan door het poetsen, maar haar schuldgevoel zet er haar waarschijnlijk toe aan te poetsen. Maar moet het elke week allemaal grondig gepoetst zijn of is om de veertien dagen ook goed? En voor gezonde maaltijden is natuurlijk wel iets te zeggen, maar als het ten koste gaat van gezellig samen eten…? Je kunt trouwens best gezond eten zonder uren in de keuken te staan: een salade of een flinke portie diepvriesgroenten in de stoomkoker… Daarom niet elke dag, maar twee- of driemaal per week, daar is toch niets mis mee?

Stephanie over vrijetijdsstress

“Soms heb ik het gevoel dat ik tijdens de week van mijn weekends moet bijkomen, zo vol is onze agenda”

“Carl en ik hebben een druk sociaal leven. Maar soms heb ik het gevoel dat ik tijdens de week van mijn weekends moet bijkomen. We hebben een aantal gemeenschappelijke vrienden en een aantal persoonlijke vrienden, met wie we af en toe afspreken. Elk weekend is er wel ergens een etentje en dat wordt veel. Vooral omdat ik ook aan mijn conditie wil werken – ik heb nu zo’n duur fitnessabonnement – en op de hoogte wil blijven op cultureel vlak. Een interessante tentoonstelling, een goeie film… ik lees massa’s recensies, maar ik kom er maar niet. Weet je, ik voel mijn maag gewoon keren als ik denk aan wat ons volgend weekend te wachten staat: vrijdagavond een feestje, zaterdagmorgen fitnessen, zaterdagmiddag inkopen doen voor het etentje dat we ‘s avonds geven, zondag naar mijn zus die jarig is. Ik zal blij zijn als het weer maandag is en ik rustig kan gaan werken.”

Advies voor Stephanie
“Bedenk eens wat je echt wilt doen, niet wat je vindt dat je móét”

Het prioriteitenlijst je van Stephanie staat duidelijk overvol. En helemaal onderaan staat ‘rust’. Dit zou ze best bespreken met Carl. Stephanie moet haar prioriteiten herbekijken. Niet vanuit een schuldgevoel – ‘eigenlijk zou ik dit en dat moeten, want…’ – maar heel eerlijk vanuit datgene wat ze echt wil. Dat fitnessabonnement heeft haar waarschijnlijk zon 500 euro gekost en dat is jammer. Als ze haar conditie zo belangrijk vindt, kan ze voor 200 euro een goede hometrainer kopen en terwijl ze daarop oefent kan ze lezen of tv-kijken of naar muziek luisteren. Op die manier kan ze op een halfuur ook een halfuur sporten, terwijl ze anders voor dat halfuur sporten misschien wel anderhalf uur weg is van huis.

Wordt het te veel? Time-out!

Hilde over werkstress

“Voor mijn chef moet alles altijd last-minute, hij denkt zeker dat ik geen privéleven heb? Vroeg of laat schiet ik echt eens uit mijn slof”

“Mijn chef, over het algemeen geen kwade kerel mist één kwaliteit: inlevingsvermogen. Voor hem ben ik een mens zonder privéleven, onbeperkt inzetbaar en met een flexibiliteit waarnaast een elastiek verbleekt. Alles is altijd last-minute bij hem, ook dingen die hij me best eerder had kunnen vragen! Omdat ik er als moeder alleen voorsta, moet ik op tijd thuis zijn voor de kinderen. Alle verantwoordelijkheden rusten op mijn schouders. Zoals het nu gaat, kan het niet verder. Het huilen staat me tegenwoordig vaak nader dan het lachen, maar ik hou me goed op het werk. Bang om me belachelijk te maken. Ik ben bang dat ik vroeg of laat door de mand val en zozeer uit mijn slof schiet, dat de gevolgen niet mals zullen zijn… ”

Marianne over stress in haar relatie

Advies voor Hilde

“Vraag hem advies over hoe je je agenda moet regelen. Vaak beseft een baas pas dán hoeveel hij eigenlijk van je eist”

Hilde deelt duidelijk in de stress van haar baas. Ze mag wat assertiever zijn, maar het is beter dat ze daarvoor eerst nadenkt over een oplossing waar haar baas ook beter van wordt. Hildes belang is: meer vrije tijd ‘s avonds. Dat kan ook in het belang van haar chef zijn: als Hilde uitgeput thuiskomt, onvoldoende recupeeert en ‘s ochtends oververmoeid op het werk verschijnt, dan kan het werk daaronder lijden. Ze moet het ook op die manier aan haar baas proberen te verkopen. Het is een simpele techniek, maar wél efficiënt. Weet je, vaak beseft zo’n baas niet hoeveel werk hij op een dag aan je doorgeeft. Daarom is het belangrijk dat Hilde een goede planning maakt. Doet ze dat níét, dan heeft ze geen argumenten in handen. Ze moet dus een takenlijstje klaarhebben. Als hij dan met een superdringend werkje afkomt, kan zij zeggen: ‘Ok, ik wil dat best doen, maar zou je dan misschien even willen zeggen welk van die andere taken ik kan verschuiven?’ Ze vraagt hem advies over hoe zij haar agenda moet regelen. Hij zal – misschien voor het eerst – beseffen dat zijn uitspraken consequenties hebben. Je maakt hem mee verantwoordelijk. Als je dat lang genoeg doet, zal hij daar gaandeweg rekening mee beginnen houden.

10 tips om de stress te lijf te gaan

  • Probeer elke week driemaal een halfuurtje te sporten.
  • Alcohol of koffie drinken en roken? Minder dan drie keer per dag, graag.
  • Neem elk anderhalf uur een minitime-out.
  • Leer bewust prioriteiten kiezen en plannen.
  • Luister voor u praat ook naar anderen en toon begrip voor hun standpunt.
  • Oefen uzelf in het loslaten en relativeren.
  • Probeer licht en gezond te eten en voldoende water te drinken.
  • Zoek geregeld de natuur op om te ontspannen.
  • Durf te luisteren naar uw eigen lichaam.
  • Maak elke dag even tijd voor vriendschap of liefde, kortom: voor anderen.

Download het volledig artikel: (pdf) Stress, stress, stress! Er is wat aan te doen!

Categorieën
artikel

Durft u nog vliegen?

Vier vliegtuigcrashes in de afgelopen veertien dagen. Doen ze u iets minder vlotjes het vliegtuig nemen? Of heeft u alle vertrouwen in de luchtvaart en beschouwt u de ongelukken – net als de sector zelf – als “louter toeval”? Kortom: durft u nog te vliegen?

Paul Koeck, zaakvoerder Centre for Stressmanagement (geeft cursussen tegen vliegangst): “Zelf heb ik het ooit meegemaakt dat een vlucht van de VS naar België halverwege is moeten terugkeren wegens technische problemen. Op dat moment besefte ik dat het voor de gang van zaken geen enkel verschil zou maken of ik nu angstig was of niet. Na zoiets ben je wel geneigd om wat beter na te denken over welke maatschappij je kiest. Als ik de keuze hebt tussen Lufthansa en Aeroflot, zal ik eerder voor de eerste kiezen. Daarover nadenken is een teken van gezonder angst. Vliegangst is iets anders, dan slaat je hele systeem op tilt. De berichten in de media over de opeenvolgende vliegtuigcrashes kunnen een latente vliegangst wel voeden. Het kan zijn da iemand die al wat overspannen is, door zulke beelden en berichten een vliegangst gaat ontwikkelen. Vliegangst manifesteert zich vooral op momenten dat je echt met het risico geconfronteerd wordt. Als je baas je de opdracht geeft naar een ver land te vliegen, of als je gezin vindt dat het toch wel tijd wordt voor een vliegreis, dan komt de angst tot uiting die gedurende de jaren voordien gevoed is. Het is niet zo dat een bepaald beeld zien of een verhaal lezen vliegangst oproept die voordien nog helemaal niet aanwezig was. Het kan wel zijn dat de beelden van de rampen die de afgelopen weken plaatsvonden, over een paar jaar een ticket kopen iets moeilijker maken.”

Filip Van Rossem, ex-Sabenapiloot: “Natuurlijk durf ik nog te vliegen, zonder probleem. Wat er gebeurd is, valt statistisch te verklaren. Het was lang geleden dat we nog met een ongeluk te maken hebben gehad en dan wordt de kans groter dat er iets gebeurt? Niets is onfeilbaar, ook de luchtvaart niet. Je moet er niet veel meer achter zoeken.”

Rob Kruzdlo, lezer, op onze site: “Sinds een jaar heb ik vliegangst. Het schijnt met de leeftijd te maken hebben. Een psychologische verklaring is er niet. Hoogtevrees hoort daar ook bij. Na vier vliegtuigcrashes heb ik het even gehad. Amerika moet nog even wachten. Ik heb alvast wat kalmeringsmiddelen besteld en neem mijn zelf gebrouwen drankje mee. Hopelijk helpt de cursus tegen vliegangst. Het zweet staat al op mijn voorhoofd als mijn kleinkind roept: ‘Wanneer gaan we naar Amerika?’”

Koen Joos, lezer, op onze site: “Elke dag de E 313 naar Antwerpen nemen en door de Kennedytunnel rijden – mijn dagelijks werktraject – is volgens mij gevaarlijker dan vliegen.”

Branko Strupar, ex-speler voetbalclub Genk: “Ik ben niet zoals de Nederlandse voetballer Dennis Bergkamp, die heeft vliegangst en vliegt nooit. Een vliegtuig nemen schrikt mij weliswaar af, maar met de nationale ploeg heb ik vroeger wel honderd keer gevlogen. Meestal heb ik mijn angst dus onder controle. Een keer heb ik twee slaappillen genomen, tijdens een lange trip naar Japan. De ongevallen van de voorbije week zijn verschrikkelijk, maar mijn angst wordt daarmee niet groter.”

Marco Verschragen, vertegenwoordiger van Stichting Valk (de stichting van KLM die cursussen inricht voor mensen met vliegangst): “Sinds de recente vliegtuigongelukken merken wij geen echte toename van het aantal deelnemers-cursisten. Maar er is ook geen afname. En wie de cursus volgt, spreekt natuurlijk wel over de ongelukken.”

Willy De Vos, lezer, op onze site: “Een tiental jaar geleden ben ik het slachtoffer geworden van een verkeersongeval op de autosnelweg. En alhoewel ik niet zwaargewond werd, heb ik sindsdien rijangst. Als je er nuchter over nadenkt, is vliegen de allerveiligste manier van reizen, ook al zijn er de laatste tijd een aantal ernstige ongelukken gebeurd. Het alternatief is binnenblijven, maar ook binnen in je huis gebeuren nogal wat ongevallen. Leven is nu eenmaal gevaarlijk!”

Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel: “Ik heb altijd al last gehad van vliegangst. Ik heb hoogtevrees en een beetje claustrofobie en die combinatie vind je in een vliegtuig. Ik heb er al verschrikkelijke angsten in doorstaan. Maar de ongevallen zelf schrikken me niet nog meer af. De wereld is meer dan ooit ons dorp, en ik zal er niet minder om gaan reizen. Maar mijn angst zal er ook niet kleiner door worden. Misschien moet ik een spoedcursus piloot volgen, want ik ben een enorme controlefreak. Als ik het vliegtuig zelf zou besturen, zou ik me erg relaxed en veilig voelen.”

Willy Van Walleghem, lezer, op onze site: “Dagelijks vliegen duizenden en duizenden toestellen door het luchtruim. De kans om in een ongeluk betrokken te raken is praktisch nihil. Uiteraard is elk ongeval er één te veel. Maar omdat het spectaculair is, haalt het het wereldnieuws. Wel is het zo dat – alhoewel ik de wereld ben rondgereisd – ik toch steeds kies voor een bonafide luchtvaartmaatschappij. Er mag hoe dan ook niet bespaard worden op onderhoud, hoeveel dat ook mag kosten. Derdewereldlanden zouden misschien iets gemakkelijker een onderhoudsbeurt kunnen uitstellen of het iets minder nauw nemen met de veiligheidsvoorschriften dan de gevestigde waarden in de luchtvaart. De Europese vliegtuigmaatschappijen staan zeker borg voor het nauwkeurig toepassen van de regels. Daar zijn voldoende ‘waakhonden’ voor in het spel. Zelfs de zogenaamde lagekostenmaatschappijen laten op dat vlak niets aan het toeval over wordt gelaten.”

Claude Perignon, woordvoerder Thomas Cook: “ Er is geen daling in de vraag naar vliegtuigtickets, er zijn zelfs geen afzeggingen. Sommige klanten vragen wel met welke luchtvaartmaatschappij ze zullen vliegen. Maar ik wil wel duidelijk stellen dat vluchten van chartermaatschappijen even veilig zijn als lijnvluchten. We zijn allemaal onderhevig aan dezelfde controle. Ikzelf vertrouw de luchtvaart volledig. Er is volgens mij geen enkel vervoermiddel dat zo streng gecontroleerd wordt als het vliegtuig.”

Beatrice Klein, lezer, op onder site: “Ik vlieg binnenkort naar New York en heb een ticket gekocht van Delta Airlines. De derde luchtvaartmaatschappij in Amerika. En nu hoor en lees ik zojuist dat uitgerekend die maatschappij in slechte papieren zit. Ik vraag me toch af of er nu ook niet bespaard wordt op het onderhoud van vliegtuigen. Een goed gevoel geeft dit alleszins niet.”

Categorieën
pers

Digitale Stress: Horendol door e-mail en gsm

U hebt nieuwe e-mail ontvangen. Wilt u deze e-mail nu lezen? Ja – Nee? Laptops en mobiele telefoons zorgen ervoor dat we de hele dag mails, sms-berichtjes en oproepen krijgen. Sommige mensen gaan eronderoor en verzeilen in een digitale stress.
Anita (36) was drie jaar lang een succesvolle account manager. Tot ze volledig instortte. Ze was haar energie kwijt, vergat belangrijke afspraken en was slordig in de uitwerking van de haar toegewezen projecten. Inmiddels is ze al zeven maanden thuis met ziekteverlof. Hoe kon het zo ver komen?
“Anita lijdt aan een moderne ziekte: digitale stress”, zegt de Antwerpse arts en stressbegeleider Paul Koeck. “De dagelijkse stroom e-mails, sms’jes en telefoontjes die ze kreeg, hebben ervoor gezorgd dat ze zich verloor in details en de hoofdlijnen in haar werk en haar leven niet meer kon onderscheiden.” Coachteam, het bedrijf van Koeck, geeft cursussen over stress door e-mail en gsm.

Adrenaline
Paul Koeck: “Stress is niet per se negatief. Het stresshormoon adrenaline maakt ons alert. Het hart pompt extra bloed naar spieren en hersenen, de pupillen worden groter, de gedachten flitsen door je hoofd. Het is dezelfde adrenaline die de zebra kan redden als de leeuw zijn aanval inzet: Gevaar – Reageer – Overleef.”
“Alleen mogen die stresspieken niet te lang duren. Na een korte steile piek moet een relatief lange periode van recuperatie volgen om terug in balans te geraken. En dat is net het probleem bij chronische stress: de recuperatie is nog niet af als er al een volgende stressaanval opduikt.”
“De voortdurende stroom van e-mail, sms’jes en telefoontjes eisen op agressieve toon je aandacht op. Het lijkt of je zo snel mogelijk moet antwoorden op een bericht. Die zogenaamde “interrupts” leiden je af van je echte werk. Als dat de hele dag duurt, krijg je het gevoel dat je niets meer doet.”
“Sommige mensen slagen er zelfs niet meer in hun mailbox leeg te maken. Ze gaan die mails naar huis doorsturen of ze uitprinten om ze rustig ‘s avonds te kunnen lezen.”
“De gevolgen van die druk kunnen verregaand zijn. Men kan geen onderscheid meer maken tussen wat het belangrijkst is en doet de dingen nog maar half. Men gaat zich onzeker voelen en verliest de controle over zijn functioneren.”

Onderzoek
Uit een Europees onderzoek naar e-mailgebruik blijkt dat werkgevers in 2005 veel meer tijd zijn gaan besteden aan het verwerken van hun inbox. Van de ondervraagde internetgebruikers gaf 52 procent aan twee of meer uur per dag te besteden aan het zenden en ontvangen van e-mails. Vijftien procent heeft er zelfs vier uur per dag voor nodig. Dat zijn twee werkdagen per week!
“Stilaan groeit in de bedrijfswereld het besef dat digitale stress een probleem wordt”, zegt Paul Koeck. “In onze individuele coaching zullen wij de mensen leren inzicht te krijgen in hun doelstellingen en prioriteiten. Wat zijn mijn hoofdzaken en hoeveel tijd besteed ik daaraan? Je moet hen leren hun tijd in te delen en om grenzen te trekken. Ze moeten leren nee zeggen door bijvoorbeeld duidelijk af te spreken met de collega’s dat ze nog slechts één uur per dag e-mails lezen. Dat vereist natuurlijk een dosis assertiviteit want je moet je baas en collega’s duidelijk maken dat je een bepaald deel van je tijd niet meer stoorbaar bent.”


Tips tegen digitale stress:

1.      Haal je e-mails maar één (max. 2) keer per dag binnen op een vast tijdstip. Zet je automatische “send&receive” af in je outlook;
2.      Zet alle belletjes en pop-up schermen op je computer af: van je e-mails, van je messenger of skype, van je gsm;
3.      Als je toch een beltoon laat opstaan, doe het dan enkel voor bepaalde contactpersonen én kies dan een zachte, ontspannende toon;
4.      Vertel tegen de mensen op welk uur van de dag ze je WEL mogen storen, bellen, mailen, chatten, en schakel alle toestellen tussendoor uit. Zorg ervoor dat u op die bepaalde tijdstippen wel bereikbaar bent;
5.      Onderhandel met je belangrijkste contactpersonen (je familie, je baas, je belangrijkste klant, …) welke spelregels ze dienen te respecteren om je te bereiken:
a.       Welke dingen zijn zo dringend dat ze je altijd ervoor mogen storen?
b.      Wat brengt je dichter bij je doelstellingen
c.       Welke dingen kan je in een ‘korte’ wekelijkse vergadering van 15 minuten op een vast tijdstip met hen overlopen? (Elke week op een vast moment tijd geven aan iemand, vermindert zijn/haar nood je telkens te storen);
6.      Denk elke week na over uw prioriteiten “Wat wil ik deze week bereiken?” en “Wat is mijn hoofd-priori-TIJD voor deze week?”;
7.      Geef voorrang aan de dingen die je Top-3 prioriteiten van de week vooruithelpen. Voor alle andere inkomende (digitale) berichten (telefoon, gsm, fax, e-mail, sms, …) behandel je die best op één vast tijdstip per dag of per week: beslis telkens of iets belangrijk genoeg is voor jou om te doen
8.      Stel een lijstje op met wie je wel mag storen en wie niet buiten je vast stoor-uurtje per dag;
9.      Werk je e-mails dagelijks op een vast moment af: let wel op één vast moment, niet de ganse dag door;
10.  Je kan met je collega’s afspreken dat je enkel de e-mails die persoonlijk naar jou gericht bent dagelijks beantwoordt, en dat alle e-mails waar je in cc (kopie) staat en samen met anderen, maar éénmaal per week op een vast moment worden gelezen. In het begin kan je wel op wat weerstand rekenen en moet je je streng houden aan deze afspraken, of ze geloven je toch niet;
11.  Neem om de 90 minuten zeker 15 minuten pauze, of doe even iets anders om je geest te verzetten; dit beschermt je tegen computer-stress en computerverslaving, ga zeker even weg van je computer;

Koen VERSTRAETEN,GPD
Interview met Paul Koeck voor de Gazet Van Antwerpen van Vrijdag 17 maart 2006

 

Categorieën
pers

Blijf zelf aan de touwtjes trekken

Wel eens ‘s nachts verbinding gemaakt met het BDO netwerk? Of de neiging gehad? Zo ja, dan is de kans groot dat je lijdt aan digitale stress. Maar ook tal van andere symptomen van deze moderne ‘ziekte’ klinken je mogelijk bekend in de oren. Een eerste tip: zet je mobiele telefoon uit, sluit je internetverbinding, neem even rust en lees vooral verder.

Een verhaal over digitale stress begint met een korte les in het functioneren van het menselijk brein. Als je enkele basisprincipes begrijpt, dan begrijp je de spanningen die worden veroorzaakt door de nieuwste mogelijkheden van de techniek. Dat vertelt Paul Koeck, oprichter en voorzitter van Coachteam International. “De eerste”, begint Koeck, “noem ik de omsteltijd. Vergelijk het met zappen. De meeste televisies kennen een aantal milliseconden vertraging bij het veranderen van zender. Hetzelfde principe geldt bij de mens. Switch je van het ene naar het andere informatiekanaal, dan moet je letterlijk omschakelen.” Een ander kenmerk van mensen is hun biologisch ritme. Zo gaat slaap gepaard met cyclussen, bijvoorbeeld de droomfase. “In deze fase koppelt het menselijk brein verschillende soorten informatie aan elkaar. Je legt connecties en maakt associaties en gaat als het ware indexeren. De cyclussen van ongeveer negentig minuten bestaan ook overdag. In elke cyclus klim je op naar een piek. Je focust steeds verder en bereikt een hoge mate van efficiency, rationeel denken en arbeidsproductiviteit. Maar je begrijpt: na de piek komt een dal. Denk aan de namiddagdip, het kopje koffie met een babbeltje of het voor je uit staren.”

Creatieve momenten

Koeck staat nog even stil bij deze schijnbaar improductieve momenten van rust. “Ze worden nogal eens afgedaan als zwak, maar dat is niet zo verstandig. Zodra je veel informatie van uiteenlopende aard op willekeurige momenten hebt ontvangen, dan moet je net als een harde schijf defragmenteren. Je bekijkt onbewust de verschillende gegevens en zet ze op de juiste plaats. Bovendien: vergeet nooit dat het zogenaamde dal een moment van creativiteit vormt. De wetenschap heeft zelfs aangetoond dat de meeste uitvindingen ontstaan op zo’n droommoment. Een heel mooi voorbeeld is de relativiteitstheorie van Einstein. Natuurlijk moet er ook keihard worden gewerkt, maar de combinatie zorgt voor succes.” Creatieve momenten benutten heeft grote voordelen. “Het werkt constructief. Het helpt ons zogenaamde shortcuts te vinden om taken efficiënter aan te pakken. Je ziet dat de meest spectaculaire innovaties ontstaan bij mensen en ondernemingen die deze momenten toelaten.”

‘Iemand die structureel wordt onderbroken, dreigt prioriteiten uit het oog te verliezen’

Escalatie via e-mail

Op naar de werkvloer. Daar waar menigeen na terugkomst van vakantie tientallen, zo niet honderden e-mails moet zien te beantwoorden. Daar waar een stroom aan informatie werknemers continu voor de keuze stelt: antwoorden of laten wachten? En daar waar een sms’je lezen misschien een minuut duurt, maar het weer op gang komen een ander verhaal is. “Je moet je gedachten opnieuw instellen, waardoor je al gauw een dikke vijf minuten bezig bent terug te raken in je concentratie. Hierdoor krijg je niet de kans rustig in één blok van een uur of anderhalf ergens aan te werken.’ Dat heeft zo zijn gevolgen, waarschuwt Koeck. ‘Iemand die structureel wordt onderbroken, dreigt prioriteiten uit het oog te verliezen. Je wordt reactief in plaats van proactief, verliest controle en overzicht. Daardoor heb je steeds minder materiaal om ‘nee’ te zeggen. Je raakt in de war, oververmoeid, bang en onzeker.” De symptomen kunnen ver gaan. “Ik noem het presenteïsme. Het lichaam is nog wel op het werk, maar het creatieve deel van de hersenen functioneert niet meer. Ook thuis merkt je gezin dat je er met je gedachten niet bij bent. Je komt ook privé in een conflictsfeer. Als je niet oppast, stort je je vervolgens nog meer op je werk.”

Kantoor binnen handbereik

Goed onderzoek dat aangeeft hoe groot het probleem werkelijk is, ontbreekt vooralsnog. Maar dagelijkse misverstanden en inefficiënt gebruik van moderne communicatiemiddelen zijn er in overvloed. Koeck geeft een voorbeeld. “In veel gevallen zorgt een persoonlijk gesprekje voor een directe oplossing van een probleem of vraagstuk. Via e-mail kan het echter escaleren. Denk aan het toezenden van een rapport. De ontvanger ziet tussen tientallen nieuwe mails niet de prioriteit en laat het zo twee, drie weken liggen. De afzender stuurt een reminder en er komt een reply, maar de informatie is vaak onnodig lang onderweg met eventuele gevolgen van dien.” Ook herkenbaar is overmatig gebruik van cc. De drempel is laag en de afzender kan tenminste niet verweten worden de ander niet te hebben geïnformeerd. Bekend is ook de mogelijkheid de mail thuis of elders, ook buiten kantooruren, af te handelen. Marcel Donkers kent de praktijk. Sterker nog. “Ik ben een van de veroorzakers”, lacht de ICT-manager. De afdeling voorziet in de noodzakelijke digitale faciliteiten voor de BDO’ers. “Ze kunnen altijd en overal verbinding maken met het interne netwerk. Via laptop, PDA of Smartphone beschikken zij vierentwintig uur per dag over mail, agenda, gegevens enzovoort. Ook op vakantie is je complete kantoor binnen handbereik.”

“Kun je niet om bereikbaarheid heen, maak dan goede afspraken”

Bereikbaar op vakantie

Vakantie. De vraag in hoeverre je tijdens de welverdiende tijd van rust toch bereikbaar moet zijn, is op veel plaatsen actueel. Onderzoek toont aan dat tweederde van de hoogopgeleiden in Nederland gewoon bereikbaar is en dat zeven op de tien regelmatig e-mail checkt. “Het is belangrijk voor de geest om zo nu en dan helemaal leeg te lopen”, adviseert Koeck. “Kun je niet om bereikbaarheid Blijf zelf aan de touwtjes trekken - Digitale Stress- Met de handen in het haarheen, maak dan goede afspraken. Zo is het handig een contactpersoon binnen de onderneming te hebben die vragen en antwoorden goed heeft voorbereid.” Vakantie of niet, aan Marcel Donkers is digitale stress nauwelijks besteed. “Dat heeft vooral te maken met een goede dagindeling. Ook vroeger met de stapel post moest je overzicht en grip zien te houden. Wat dat betreft is er niet veel veranderd.” Marcel herkent desondanks de problemen maar al te goed. “Kijk naar e-mail. De verzendende partij bepaalt of informatie bij jou onder ogen komt. Maar de vraag is: wil en moet je dat wel weten? Ik denk dat veel BDO’ers met digitale stress worstelen. Dat hoor je in de wandelgangen. Je ziet ook dat soms om drie uur ‘s nachts nog verbinding is gemaakt. Vierentwintig uur per dag overladen worden met werk is een uiterste, maar het tussengebied wordt grijzer. Velen vinden het steeds moeilijker balans te vinden.” Marcel vervolgt: “BDO’ers zijn zeer ambitieus en zetten graag een stapje extra. De mogelijkheid van een flexibele dagindeling is zeker met betrekking tot files en voor tweeverdieners met kinderen van groot belang. Onze faciliteiten zijn dan erg handig. Ze kunnen de productiviteit bevorderen. Mits je zorgt dat je zelf aan de touwtjes blijft trekken.” Hans Renckens, lid van de Raad van Bestuur met onder andere de portefeuille ICT, is het daarmee eens. “De mogelijkheden die tot onze beschikking staan, geven rust. Tegelijkertijd schuilt daarin ook een gevaar. De kunst is de techniek zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Helaas heb ik het gevoel dat digitale stress op steeds meer mensen, ook binnen BDO, betrekking heeft. Daar moeten we iets aan doen. Het probleem met e-mail en telefoon is natuurlijk dat het confronterend is. We moeten leren selecteren. Als ik iets moet uitwerken, vraag ik om niet gestoord te worden. Bovendien zet ik de telefoon uit. Als je in vergadering zit, is dat toch ook geen probleem?” Ondertussen gaat de vernieuwing door. Zo werkt het ICT gestaag aan het Kantoor van de Toekomst. Marcel: “We gaan losse applicaties steeds meer bundelen. Straks komt op slechts een plek alle digitale informatie binnen. Bovendien willen we de informatiebehoefte omdraaien. BDO’ers kunnen via een soort abonnement steeds meer zelf aangeven aan welke gegevens zij behoefte hebben.” Dat biedt veel voordelen in de strijd tegen digitale stress. Nadeel van nog meer gestroomlijnde faciliteiten is dat de drempel naar informatievergaring weer iets lager komt te liggen. “Dat is zo”, beaamt Marcel Donkers, “maar gelukkig is wat dat betreft de grootste drempelverlaging al geweest.”

Tijd voor oplossingen

Erkenning van het probleem is van belang vanuit menselijk oogpunt, maar zeker ook voor de onderneming. Een ernstig gestresste of zieke werknemer is immers niet of nauwelijks productief. “Bovendien”, vertelt Koeck, “grote projecten waarin heel veel geld omgaat, kennen schadeclaims in geval van klantontevredenheid. Digitale stress kan ertoe leiden dat de onderneming onvoldoende aan de verwachtingen voldoet. Dit kan in potentie een kostenpost betekenen van heel erg veel euro’s.” Tijd voor oplossingen dus. “Elk individu heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Ook moeten er richtlijnen komen vanuit de onderneming.” In het verlengde ligt timemanagement. “Stel een goed plan op, inclusief voldoende tijdzones om hoofddoelen te bereiken. Plan een buffer in om een aantal verwachte onderbrekingen te kunnen toelaten. Bundel je werkzaamheden zoveel mogelijk, inclusief de beantwoording van je e-mails, en kies een focus van de dag. Zo kom je beter in je ritme.”

PPMT: nog meer digitale stress

PPMT, ofwel Pre- en Post Mail Tension is een ander voorbeeld van digitale stress. Het wordt veroorzaakt door het verkeerd begrijpen van e-mails en de angst dat berichten onder ogen van de verkeerde mensen komen. En zijn die hoofdletters in het sms’je nou opdringerig bedoeld of is gewoon de verkeerde instelling gebruikt? Soms kunnen digitale voorzieningen ook juist wel bijdragen aan de juiste interpretatie. Een tip van Paul Koeck: “Werk zo nu en dan op afstand samen met digitaal vergaderen. Dit is de eerstvolgende pijler van het Kantoor van de Toekomst. Ontvang je, met een open verbinding op de achtergrond, tussendoor een e-mail van de ander, dan begrijp je ook de context beter.”

Tien tips tegen digitale stress

  • 1. Haal e-mails op een aantal vaste tijdstippen op, dus niet de hele dag door.
  • 2. Zet de melding van een nieuwe e-mail onder in beeld uit (bij: extra/opties/voorkeuren/e-mailopties/geavanceerd/ weergave bureaublad).
  • 3. Schakel ringtones uit of kies voor een zachte, ontspannende toon.
  • 4. Schrijf e-mails met respect. Ook in e-mail is het prettig om een aanhef en een vriendelijke groet te lezen. De juiste toon in een e-mail doet veel.
  • 5. Stem met de belangrijkste contactpersonen af welke zaken als dringend worden beschouwd en welke op een ander, vast tijdstip kunnen worden doorgenomen.
  • 6. Denk na over je prioriteiten. Wat is deze week je hoofdprioriTIJD? Geef vervolgens voorrang aan de berichten die je daarbij helpen. Alle andere berichten behandel je op een ander, vast tijdstip.
  • 7. Maak dagelijks tijd om je mailbox op te ruimen of af te handelen.
  • 8. Spreek af dat je alleen e-mails aan jou persoonlijk gericht dagelijks beantwoordt. De e-mails op cc lees je een keer per week. Stuur zelf ook geen onnodige cc’s.
  • 9. Maak gebruik van de mogelijkheden die Outlook biedt bij filtering en sortering van e-mails.
  • 10. Kijk voor nog veel meer tips op www.coachteam.com/tools_stress.html

 

Download het volledig artikel: (pdf) Blijf zelf aan de touwtjes trekken

Categorieën
pers

Weg met Weekendstress

Van maandag tot vrijdag hebben we het druk, druk, druk. Maar ook in het weekend zit onze agenda steeds vaker overvol. Boodschappen doen, opruimen, sporten, familiebezoek. Hoe vinden we weer de broodnodige rust?

Productie: Els Maes. Tekst: Els Maes en Klaar Wauters.

God gebruikte de zevende dag om te rusten. Wij gebruiken de zevende dag om de kinderen naar de voetballes te brengen, naar het tuincenter te gaan, gazon te planten, op bezoek te gaan bij de schoonouders, onze parket te boenen, te stofzuigen, op kraamvisite te gaan, onze administratie in orde te maken, naar het doe-het-zelf-center te rijden, te strijken, … Zucht. En als er na al die klussen nog tijd over blijft, willen we ook graag gaan fitnessen, picknicken in het park, een terrasje doen, een fietstocht maken, naar de sauna, kinderboerderij, het museum of de rommelmarkt, …
Terwijl het weekend ooit bedoeld was om de batterijen terug op te laden voor de nieuwe werkweek, zit onze agenda van vrijdag- tot zondagavond even propvol als door de week. Op vrijdagavond weten we al dat we tegen zondagavond zullen moeten vaststellen dat we onze kilometerlange to-dolijst nooit zullen afgewerkt krijgen. Het resultaat: weekendstress.

Reden één voor die volle agenda’s: na een drukke werkweek heeft zich een stapel huishoudelijke klussen opgestapeld. “Op vrijdagavond rijd ik naar huis met een euforisch ‘Hoera-het-is-weekend-gevoel’, en een hoofd vol wilde plannen,” zegt collega Ilse. “Maar enkele uren later is dat gevoel alweer weggeëbd, omdat het me begint te dagen wat er allemaal op de agenda staat. Na een hectische werkweek is het huis veranderd in een puinhoop en heeft de post en de administratie zich opgestapeld.”
“Stressfactor één is boodschappen doen,” zegt lotgenote Annelies, die een drukke baan combineert met de zorg over twee kleine kinderen. “Net als 99,9 procent van de bevolking moet ik alle inkopen doen op zaterdag waardoor alles dubbel zo lang duurt door ellenlange rijen aan de kassa. Nieuwe schoenen gaan kopen voor de kinderen moet dus ook op zaterdag, terwijl ik – net als de kinderen, trouwens – er een hekel aan heb om in overvolle winkelstraten te gaan shoppen. Nee, echt ontspannend kan je mijn weekends niet noemen.”

“Mensen zijn vergeten dat de boog niet altijd gespannen hoeft te staan,” zegt Paul Koeck van Coachteam. In zijn praktijk geeft hij trainingen in time-management en stressbeheersing. “We plannen zoveel activiteiten in één weekend, dat velen zich schuldig en gefrustreerd zullen voelen als niet alles lukt.”

Waar is het in godsnaam fout gelopen met onze weekends? Sinds wanneer is onze vrije tijd een bron van stress en frustratie geworden?
Schuldige 1: we werken gewoon veel te veel. Waar ooit moeder de vrouw aan de haard bleef om het huishouden te runnen, zijn er nu steeds meer gezinnen waar zowel man als vrouw buitenshuis werken, en bovendien talloze overuren kloppen. Volgens de studie ‘Tijdsbesteding van de Vlamingen’ van de Vrije Universiteit Brussel, besteedt de gemiddelde Vlaamse vrouw gemiddeld 46u59′ per week aan loonarbeid, huishoudelijke arbeid en verzorging van de kinderen. Om te luieren blijft er nauwelijks tijd over, zelfs niet in het weekend.
Reden twee zijn de veranderende familiestructuren: terwijl het ooit hoogst uitzonderlijk was om je geboortedorp te verlaten, is het nu heel normaal om broers, zussen, nichten en neven te hebben in alle uithoeken van het land. Zorgen dat je ouders hun kleinkinderen regelmatig te zien krijgen, betekent al gauw uren doorbrengen in de auto. Want anders knaagt het schuldgevoel.
Daarnaast plegen ook gsm’s en Blackberry’s een aanslag op onze vrije tijd, en zijn steeds meer winkels ook op zondag geopend. Het wordt steeds moeilijker om zondag als ‘lekker-niets-doen-dag’ uit te roepen, als meubelketens en tuincentra ons naar hun shoppingoases lokken, en we elk moment van onze vrije dagen bereikbaar zijn.

Alsof werk en huishoudelijke rompslomp nog niet genoeg druk op onze arme schoudertjes leggen, is voor steeds meer vrouwen het weekend een extra ‘uitdaging’ geworden.
We willen niets missen en in alles uitblinken. “De snelheid van de moderne maatschappij schept heel veel mogelijkheden, maar de druk om te presteren is veel groter dan in de tijd van onze grootouders,” zegt Paul Koeck. Bovendien leggen veel vrouwen zichzelf erg hoge eisen op. “Ik merk bij veel vrouwen dat ze vooral niemand willen ontgoochelen,” zegt Koeck. “Ze willen graag geliefd zijn, en het gevoel hebben dat ze voor hun omgeving nodig en nuttig zijn. Zelfs al denken ze dat ze zich daar van hebben losgemaakt, toch zijn veel vrouwen nog steeds doordrongen van het idee dat je leeft om je gezin en je omgeving gelukkig te maken. Als ze een keertje niet op familiebezoek kunnen, voelen ze zich schuldig. Terwijl je het ook kan omdraaien: je mag ook van je familie en vrienden verwachten dat zij begrip opbrengen voor het feit dat je het erg druk hebt of bijvoorbeeld erg ver weg woont,” aldus Koeck.

Ach kijk, we doen het gewoon onszelf aan, door zo vreselijk perfectionistisch te zijn. Als we in het weekend een etentje organiseren, moet het huis helemaal aan de kant zijn en willen we uitpakken met een spectaculair nieuw recept en verse ingrediënten van de delicatessenwinkel. Zouden onze vrienden ons echt minder graag zien als we gewoon een potje guacamole uit de supermarkt op tafel zetten en niet de halve stad moeten doorkruisen om een rijpe avocado te vinden?

“Voor veel vrouwen geldt een zekere competitiedrang,” zegt ook Paul Koeck. “Zonder dat we ons er bewust van zijn, doen we heel veel dingen om sociale erkenning te krijgen. Dat zal pas veranderen als we zelf onze eigen prioriteiten gaan herzien. Wat vinden we zelf echt belangrijk, en wat doen we omdat onze omgeving het van ons verwacht?”

Fleur, Maria en Sabine, de drie druk bezette vrouwen die Feeling een blik gunden in hun weekendagenda’s, verklaren alle drie dat ze erg blij zijn met hun volgeboekte weekends. Maar hoewel we stress eerder associëren met overwerkte managers, en niet met vrouwen die boeiende, leuke weekends hebben, waarschuwt Paul Koeck toch voor onze druk-druk-druk agenda’s. “Wat je ook doet, het blijft belangrijk om rustpauzes in te lassen wanneer je lichaam daar om vraagt. Als je jezelf forceert en je energiedipjes negeert, pleeg je roofbouw op je lichaam en riskeer je vroeg of laat te breken.”
Onderzoekers spreken van een groeiende trend van ‘urgency addiction’, we zijn als het ware verslaafd aan de kick van het ‘druk bezig zijn’.

Vraag blijft: waarom gunnen we onszelf niet gewoon wat meer rust en wat extra uurtjes slaap in het weekend? Het probleem is dat veel vrouwen zich te veel zorgen maken over wat mensen van hen zullen denken. Op maandagochtend, als de collega’s aan de koffie-automaat vragen ‘leuk weekend gehad?’, wil je graag een indrukwekkend opsomming geven van dat leuke adresje aan de kust waar je bent gaan eten, die prachtige commode die je ergens op een rommelmarkt op de kop hebt getikt, en die fototentoonstelling die je ab-so-luut moet gezien hebben. Net iets minder glamoureus is het om te moeten toegeven dat je zaterdag uren aan de kassa van de supermarkt hebt gestaan, naar Ikea bent gereden voor een vijsje dat wonderwel miste in het bouwpakket, en ‘s avonds uitgeput voor tv in slaap bent gevallen tijdens een slechte weekendfilm. In Groot-Brittanië heeft men voor het fenomeen al een geschikte term bedacht: ‘Weekend inferiority complex’. Want wat we onszelf ook opleggen, het zal nooit spetterend genoeg zijn. We willen feesten als Kate Moss, etentjes geven als Nigella Lawson, terwijl ons huis eruit ziet als dat van Martha Stewart. Dat kan natuurlijk niet.

“Als ik moet kiezen tussen een weekendje naar de Ardennen met vrienden of een weekend huissloof spelen, is de keuze natuurlijk snel gemaakt,” zegt Ilse.
“Maar daarna heb ik er vaak toch weer spijt van: omdat ik dat weekend dan niet bij mijn ouders ben langs geweest, of omdat er thuis een stapel was ligt. En als ik op zaterdag geen boodschappen heb gedaan, voel ik me de week daarop schuldig omdat ik geen gezonde verse maaltijden voor de kinderen kan klaarmaken. Wat is ook gedaan heb dat weekend, ik heb altijd spijt van de zevenendertig andere dingen die ik niet gedaan heb.”

“Wat veel mensen missen, is prioriteit,” zegt Paul Koeck. “Vraag jezelf af wat het allerbelangrijkste is in je leven. Als je maar één uur vrije tijd hebt, wat plan je dan in die tijd?”
Koeck raadt iedereen met een te volle agenda aan om een lijst op te stellen met al je bezigheden, in volgorde van belangrijkheid. “Telkens je tussen twee of drie afspraken moet kiezen, toets je dit af aan de volgorde op je lijst. Zo vermijd je ook dat je je voortdurend schuldig voelt over de andere dingen die je mist, want je bepaalt zelf wat het belangrijkste is in je leven.”

Meer tips voor een lekker lang lui weekend:
– Maak geen to do lijst van al wat je moet doen, maar geef prioriteit aan een beperkt aantal dingen. Vraag jezelf af: ‘wat moet ik vanavond gerealiseerd hebben om tevreden te zijn over deze dag?’. Wil je liefst uitslapen of vroeg gaan sporten? Naar je ouders of met vrienden naar de film? Leg je op dat ene ding toe, en voel je niet schuldig over wat je niet gerealiseerd hebt.

– Bouw vaste routines in: reserveer bijvoorbeeld elke zaterdagochtend voor de supermarkt, en doe al je boodschappen in één keer. Zo hou je meer vrijheid over om de resterende tijd zelf vrij in te delen, en loop je niet voortdurend te denken aan wat je nog moet doen.

– Jezelf een weekend platte rust opleggen is voor de grootste stresskippen geen goed idee. “Als je lichaam voortdurend grote hoeveelheden stresshormoon produceert, kan je lijden aan afkickverschijnselen wanneer die plots wegvallen,” zegt Paul Koeck. “Mensen met een heel druk leven die plots geen prikkels meer krijgen, gaan zich vaak down en depressief voelen, alsof ze in een zwart gat vallen.” Langzaam afbouwen is in dat geval de boodschap.
“Probeer af en toe eens een kwartiertje helemaal niets te doen. Gewoon even in de sofa genieten van de rust.”

Met dank aan Dr. Paul Koeck van Coachteam, www.coachteam.com