U hebt nieuwe e-mail ontvangen. Wilt u deze e-mail nu lezen? Ja – Nee? Laptops en mobiele telefoons zorgen ervoor dat we de hele dag mails, sms-berichtjes en oproepen krijgen. Sommige mensen gaan eronderoor en verzeilen in een digitale stress.
Anita (36) was drie jaar lang een succesvolle account manager. Tot ze volledig instortte. Ze was haar energie kwijt, vergat belangrijke afspraken en was slordig in de uitwerking van de haar toegewezen projecten. Inmiddels is ze al zeven maanden thuis met ziekteverlof. Hoe kon het zo ver komen?
“Anita lijdt aan een moderne ziekte: digitale stress”, zegt de Antwerpse arts en stressbegeleider Paul Koeck. “De dagelijkse stroom e-mails, sms’jes en telefoontjes die ze kreeg, hebben ervoor gezorgd dat ze zich verloor in details en de hoofdlijnen in haar werk en haar leven niet meer kon onderscheiden.” Coachteam, het bedrijf van Koeck, geeft cursussen over stress door e-mail en gsm.
Adrenaline
Paul Koeck: “Stress is niet per se negatief. Het stresshormoon adrenaline maakt ons alert. Het hart pompt extra bloed naar spieren en hersenen, de pupillen worden groter, de gedachten flitsen door je hoofd. Het is dezelfde adrenaline die de zebra kan redden als de leeuw zijn aanval inzet: Gevaar – Reageer – Overleef.”
“Alleen mogen die stresspieken niet te lang duren. Na een korte steile piek moet een relatief lange periode van recuperatie volgen om terug in balans te geraken. En dat is net het probleem bij chronische stress: de recuperatie is nog niet af als er al een volgende stressaanval opduikt.”
“De voortdurende stroom van e-mail, sms’jes en telefoontjes eisen op agressieve toon je aandacht op. Het lijkt of je zo snel mogelijk moet antwoorden op een bericht. Die zogenaamde “interrupts” leiden je af van je echte werk. Als dat de hele dag duurt, krijg je het gevoel dat je niets meer doet.”
“Sommige mensen slagen er zelfs niet meer in hun mailbox leeg te maken. Ze gaan die mails naar huis doorsturen of ze uitprinten om ze rustig ‘s avonds te kunnen lezen.”
“De gevolgen van die druk kunnen verregaand zijn. Men kan geen onderscheid meer maken tussen wat het belangrijkst is en doet de dingen nog maar half. Men gaat zich onzeker voelen en verliest de controle over zijn functioneren.”
Onderzoek
Uit een Europees onderzoek naar e-mailgebruik blijkt dat werkgevers in 2005 veel meer tijd zijn gaan besteden aan het verwerken van hun inbox. Van de ondervraagde internetgebruikers gaf 52 procent aan twee of meer uur per dag te besteden aan het zenden en ontvangen van e-mails. Vijftien procent heeft er zelfs vier uur per dag voor nodig. Dat zijn twee werkdagen per week!
“Stilaan groeit in de bedrijfswereld het besef dat digitale stress een probleem wordt”, zegt Paul Koeck. “In onze individuele coaching zullen wij de mensen leren inzicht te krijgen in hun doelstellingen en prioriteiten. Wat zijn mijn hoofdzaken en hoeveel tijd besteed ik daaraan? Je moet hen leren hun tijd in te delen en om grenzen te trekken. Ze moeten leren nee zeggen door bijvoorbeeld duidelijk af te spreken met de collega’s dat ze nog slechts één uur per dag e-mails lezen. Dat vereist natuurlijk een dosis assertiviteit want je moet je baas en collega’s duidelijk maken dat je een bepaald deel van je tijd niet meer stoorbaar bent.”
Tips tegen digitale stress:
1. Haal je e-mails maar één (max. 2) keer per dag binnen op een vast tijdstip. Zet je automatische “send&receive” af in je outlook;
2. Zet alle belletjes en pop-up schermen op je computer af: van je e-mails, van je messenger of skype, van je gsm;
3. Als je toch een beltoon laat opstaan, doe het dan enkel voor bepaalde contactpersonen én kies dan een zachte, ontspannende toon;
4. Vertel tegen de mensen op welk uur van de dag ze je WEL mogen storen, bellen, mailen, chatten, en schakel alle toestellen tussendoor uit. Zorg ervoor dat u op die bepaalde tijdstippen wel bereikbaar bent;
5. Onderhandel met je belangrijkste contactpersonen (je familie, je baas, je belangrijkste klant, …) welke spelregels ze dienen te respecteren om je te bereiken:
a. Welke dingen zijn zo dringend dat ze je altijd ervoor mogen storen?
b. Wat brengt je dichter bij je doelstellingen
c. Welke dingen kan je in een ‘korte’ wekelijkse vergadering van 15 minuten op een vast tijdstip met hen overlopen? (Elke week op een vast moment tijd geven aan iemand, vermindert zijn/haar nood je telkens te storen);
6. Denk elke week na over uw prioriteiten “Wat wil ik deze week bereiken?” en “Wat is mijn hoofd-priori-TIJD voor deze week?”;
7. Geef voorrang aan de dingen die je Top-3 prioriteiten van de week vooruithelpen. Voor alle andere inkomende (digitale) berichten (telefoon, gsm, fax, e-mail, sms, …) behandel je die best op één vast tijdstip per dag of per week: beslis telkens of iets belangrijk genoeg is voor jou om te doen
8. Stel een lijstje op met wie je wel mag storen en wie niet buiten je vast stoor-uurtje per dag;
9. Werk je e-mails dagelijks op een vast moment af: let wel op één vast moment, niet de ganse dag door;
10. Je kan met je collega’s afspreken dat je enkel de e-mails die persoonlijk naar jou gericht bent dagelijks beantwoordt, en dat alle e-mails waar je in cc (kopie) staat en samen met anderen, maar éénmaal per week op een vast moment worden gelezen. In het begin kan je wel op wat weerstand rekenen en moet je je streng houden aan deze afspraken, of ze geloven je toch niet;
11. Neem om de 90 minuten zeker 15 minuten pauze, of doe even iets anders om je geest te verzetten; dit beschermt je tegen computer-stress en computerverslaving, ga zeker even weg van je computer;
Koen VERSTRAETEN,GPD
Interview met Paul Koeck voor de Gazet Van Antwerpen van Vrijdag 17 maart 2006
