Categorieën
artikel

Hypnose, een volwaardig hulpmiddel

Hypnose heeft lange tijd een negatieve bijklank gehad als spektakelkunst. Intussen heeft het de kermissfeer verlaten om in de wereld van de exacte wetenschap een plaats te veroveren.

Hypnose, een volwaardig hulpmiddel

Artsen en tandartsen gebruiken regelmatig hypnose bij de behandeling van slapeloosheid, stress en pijn. Geen sprake van toverij, wel van een doeltreffend hulpmiddel. Op voorwaarde dat het door een getrainde en ervaren arts of psycholoog wordt gebruikt. Gezonde argwaan is volgens dokter Erwin De Bisscop van het Korzybski Instituut in Brugge – één van de plaatsen waar hypnose gedoceerd wordt – geen hinderpaal voor een goede medewerking bij hypnose. “Wanneer een patiënt weerstand biedt, kan je dat juist gebruiken tijdens de hypnosesessie. Het maakt dat de patiënt nog sneller dan anderen in trance raakt zonder het zelf te merken.” En dat kunnen we ten volle beamen, want om een idee te hebben van wat hypnose is, deden we de proef op de som. In één oogwenk waren we vertrokken, ook al meenden we een muur van verzet te hebben opgebouwd. Denk nu niet dat we in slaap vielen. Integendeel… het leek eerder een vorm van verhoogde concentratie. Geen handengeklap en maffe verhalen. Alles ging heel gewoon. Vanzelfsprekend is het raadzaam u enkel in handen te geven van een wetenschappelijk opgeleid persoon die eerst en vooral kan uitmaken of hypnose aangewezen is en die meteen kan ingrijpen, mocht er iets verkeerd gaan. Het enige wat u kan overkomen, is dat u niet meteen wenst uit trance te komen en in slaap valt. Bij het ontwaken is de trance uiteraard voorbij

Psychosomatiek

Hypnose heeft voor sommigen nog altijd een slechte naam. In de media verschenen geregeld berichten over showhypnotiseurs. Mensen zouden misbruikt worden tijdens de hypnose. Op zich helemaal geen nieuw fenomeen want aan het einde van de negentiende eeuw gaven neurologen aan Parijse dames van de aristocratie demonstraties in salons. Deze artsen waren er niet alleen op uit grof geld te verdienen en vrouwen te charmeren: zij werden eveneens aangetrokken door de faam die ze ermee verwierven. De maatschappelijke context was uiteraard helemaal anders. De bourgeoisie had ontzettend veel macht. Hysterische verlammingen en flauwtes waren schering en inslag. En de arts slaagde erin spectaculaire genezingen te bekomen. De ziektes van vorige eeuw maakten plaats voor aandoeningen waarbij de psychosomatiek (de invloed van de geest op het lichaam) een belangrijke rol speelt: spanningshoofdpijn, hyperventilatie, chronische pijn, vermoeidheid, angst…. Stuk voor stuk aandoeningen die via hypnose verholpen kunnen worden. Stilaan worden er wetenschappelijke verklaringen gevonden voor de resultaten zodat hypnose totaal uit de showwereld verdwijnt en een verdiende plaats krijgt in de genees kunde

Wat is hypnose?

U kent ongetwijfeld het volgende fenomeen: u bent helemaal in de ban van een spannend boek en hoort niet dat er tegen u gesproken wordt of u vergeet zelfs uit de trein te stappen wanneer u ter bestemming bent. Dit is een voorbeeld van spontane, alledaagse trance. Hypnose is dus allesbehalve een slaaptoestand, maar eerder een vorm van verhoogde concentratie. De aandacht richt zich op één gegeven of op een onderdeel van de werkelijkheid. Al de rest verdwijnt in het niets. De hersenen gaan zich heel intens concentreren op de doelwitinformatie. Herinnert u zich hoe groot uw concentratie moest zijn toen u leerde auto rijden? U had het gevoel alles tegelijk te moeten coördineren. Eens een leerproces is verworven, verhuist het naar het onderbewuste. Trance laat u toe op elk moment dat u nieuwe en belangrijke informatie wil opnemen, enkel deze te selecteren die relevant is voor uw ontwikkeling. De arts of hypnotherapeut stimuleert de toestand van natuurlijke trance bij de patiënt op een systematische en professionele wijze. Zodoende kan deze nieuwe ervaringen opbouwen die moeten helpen een probleem op te lossen. Wanneer u emotionele processen moet verwerken, is het soms nuttig het gevoel overweldigd te worden opzij te kunnen zetten en zich te concentreren op de kern van de zaak. Of zoals Dr. Paul Koeck van het Milton H. Erickson institute of Flanders het stelt: “U kunt op één aspect van het probleem inzoomen en daaraan werken terwijl u de andere eventjes laat rusten. Dit maakt het makkelijker om stap voor stap te zoeken naar een oplossing.” De bewuste geest richt op één ding en intussen kan het onderbewuste ervoor zorgen dat het geheel gerespecteerd blijft. Onder hypnose worden er suggesties gegeven waarop u dankzij de verhoogde toestand van concentratie reageert. Iets wat in de gewone waaktoestand onmogelijk is.

In een ruimer kader

Toch wil Dr. Paul Koeck benadrukken dat hypnose geen wondermiddel is, maar een mooie aanvulling van de mogelijkheden die de klassieke geneeskunde ons biedt. “Mensen moeten beseffen dat hypnose nooit een opleiding op zich is, het past in een ruimer wetenschappelijk kader als arts of tandarts. Daarnaast is het van kapitaal belang dat iemand niet alleen in staat is om een ander in trance te brengen en er ook weer uit te halen. Hij of zij moet ook aan ‘problemsolving’ kunnen doen. Hypnose lost niets op, het geeft enkel de te volgen weg aan.” Dr. Erwin De Bisscop stelt: “De beste resultaten behalen wij bij de gevallen die we kunnen rangschikken onder ‘craving’. Dit zijn alle mogelijke dwangmatige verlangens naar alcohol, tabak, chocolade…. De hypnose is slechts een hulpmiddel binnen een algemene therapie waarbij naar oplossingen wordt gezocht. Hypnose helpt, maar biedt niet dé oplossing. Als therapeut moet je over voldoende levenservaring beschikken om bijvoorbeeld PTSD-patiënten (slachtoffers van verkrachting, aanranding, … die aan posttraumatische stress lijden) te helpen. De weg naar genezing is soms lang en moeilijk, zowel voor de patiënt als de therapeut. In het opleidingscentrum maakt hypnose deel uit van de opleiding gezinstherapie in het 3de en het 4de jaar.

Pijnbestrijding

Concreet kunt u bij pijn leren om u te concentreren op een andere positieve ervaring in een ander lichaamsdeel zodat de pijnbeleving vermindert en draaglijk wordt. Dr. Paul Koeck: “Het is mogelijk in een toestand van diepe trance een gevoelloosheid te bereiken waardoor u uw gevoelsreceptoren, die pijnlijk informatie van de huid naar de hersenen doorsturen, vergeet.” In trance reageren we ook beter op suggestie. Deze kan zowel psychische, als lichamelijke functies beïnvloeden. Door suggestie kan onze bloeddruk, hartslag en zelfs de stollingstijd van het bloed beïnvloed worden.

Getuigenis

Marie-Jeanne (54): “ Na enkele sessies voelde ik me stukken beter.” “Ik ben uiteindelijk tot hypnose gekomen omdat ik niets meer te verliezen had. Ik heb borstkanker gehad. Na de radiotherapie kreeg ik te kampen met verschrikkelijke rugpijn die uitstraalde in mijn schouder. Alles heb ik geprobeerd: kiné, geneesmiddelen, osteopathie,… maar de pijn bleef. Gedurende meer dan twee jaar was ik echt gehandicapt: groenten schillen, autorijden, lezen,… dat ging niet meer. Ik ben een actief iemand en werd er zowat gek van. Het pijncentrum sprak me van hypnose. Ik ben er meteen mee begonnen. Ik voelde dat de psychiater me positief benaderde en dat gaf me de overtuiging dat zij me kon helpen. Ik kreeg bijvoorbeeld alle tijd om ‘mijn draai te vinden’. Het is immers belangrijk om zich totaal te kunnen ontspannen. Die dokter heeft me ook geleerd om me niet te fixeren op de pijn want dat doet de spanning enkel toenemen. Tijdens de sessie slaag ik erin alle geluid van buiten te weren. Ik sluit de ogen, ook al slaap ik niet. Ik laat me meevoeren door aangename gedachten. Reeds na vijf of zes sessies voelde ik een verandering. Ik kon de krachten in mij gebruiken om de pijn te beheersen. Nu kan ik het alleen thuis. Ik woon op een aanzienlijke afstand van de arts. Mijn man hoeft me niet meer brengen. Ik kan opnieuw zelf achter het stuur plaatsnemen en ben niet langer afhankelijk van anderen.”

Praktisch

  • Een hypnosesessie duurt enkele minuten tot drie kwartier. Meestal volstaat een vijftal sessies om een oplossing te vinden.
  • Voor meer informatie kunt u terecht bij de Vereniging voor Klinische Psychologen. Ze beschikt over een ledenlijst waarbij vermeld staat welke psychologen hypnose toepassen, 016-32 60 01 of 016-32 59 24 bij Corry Van Aerschot.
  • Twee scholen waar hypnose een onderdeel vormt van de opleiding psychologie: Korzybski in Brugge, 050-15 23 90 en VWHYP in Kortenberg, 015-24 51 83.
  • Het Coachteam van het Milton H. Erickson Instituut past in Antwerpen hypnose toe in het kader van stressbehandeling. Inlichtingen: 03-237 98 98

Download en lees het volledig artikel: (pdf) Hypnose, een volwaardig hulpmiddel

Categorieën
artikel

Zonder Pillen uit de Put

De vicieuze cirkel doorbreken
Caroline De Ruyck,
Goed Gevoel

Over hypnose doen nog altijd heel veel misvattingen de ronde. Dat je in trance helemaal weg bent van de wereld bijvoorbeeld, en volledig overgeleverd aan de macht van je hypnotiseur. ‘Je reinste onzin’, zegt hypnotherapeut Paul Koeck van het Antwerpse Milton H. Erickson Institute. ‘Hypnose is helemaal geen hocus-pocus, maar een doeltreffend hulpmiddel bij bijvoorbeeld stress of depressie. Wie het ondergaat, bevindt zich allesbehalve in een slaaptoestand maar in een toestand van verhoogde concentratie. Vergelijk het met in de ban zijn van een goed boek of een spannende film, dan verdwijnt ook al de rest in het niets. Als je in die toestand terechtkomt, ben je verhoogd gevoelig voor suggestie.’ Precies dat laatste maakt hypnose zo effectief bij behandeling van depressies, zegt dokter Koeck. ‘De negatieve, vastgeankerde associaties die je hebt – ik ben nergens goed voor, ik zal nooit een job vinden – kunnen met hypnose veranderd of bijgestuurd worden. Het komt erop aan die vicieuze cirkel waarin je bent terechtgekomen, te doorbreken, en opnieuw de lichtpuntjes te ontdekken.’ Concreet kan dat ondermeer door gebruik van beeldspraak: de patiënt krijgt bijvoorbeeld de suggestie dat hij in het bos tegen een stevige eik gaat staan en de energie van die boom in zich opzuigt. Bij een andere techniek vragen hypnotherapeuten aan hun patiënten om zich te focussen op een stukje van hun lichaam dat zich wél oké voelt, bijvoorbeeld de knie of de teen, of ze gaan samen terug naar aangename herinneringen. Paul Koeck ontwikkelde ook een eigen techniek, ‘hypnotic scaling’, waarbij hij patiënten een soort “voelschaal” van 0 tot 10 aanleert. ‘0 staat voor ‘ik zit op mijn diepste’, 10 voor ‘ik ben oké’. Onder hypnose gaan we samen van onder naar boven en kijken we wat je voelt en denkt als je op de verschillende hoogtes op dieptes zit. Zo leer je op de duur te kiézen op welk niveau je wil zitten.’
Info: www.erickson.be

Interview door Caroline De Ruyck,
Goed Gevoel, Februari 2006

Categorieën
artikel

Durft u nog vliegen?

Vier vliegtuigcrashes in de afgelopen veertien dagen. Doen ze u iets minder vlotjes het vliegtuig nemen? Of heeft u alle vertrouwen in de luchtvaart en beschouwt u de ongelukken – net als de sector zelf – als “louter toeval”? Kortom: durft u nog te vliegen?

Paul Koeck, zaakvoerder Centre for Stressmanagement (geeft cursussen tegen vliegangst): “Zelf heb ik het ooit meegemaakt dat een vlucht van de VS naar België halverwege is moeten terugkeren wegens technische problemen. Op dat moment besefte ik dat het voor de gang van zaken geen enkel verschil zou maken of ik nu angstig was of niet. Na zoiets ben je wel geneigd om wat beter na te denken over welke maatschappij je kiest. Als ik de keuze hebt tussen Lufthansa en Aeroflot, zal ik eerder voor de eerste kiezen. Daarover nadenken is een teken van gezonder angst. Vliegangst is iets anders, dan slaat je hele systeem op tilt. De berichten in de media over de opeenvolgende vliegtuigcrashes kunnen een latente vliegangst wel voeden. Het kan zijn da iemand die al wat overspannen is, door zulke beelden en berichten een vliegangst gaat ontwikkelen. Vliegangst manifesteert zich vooral op momenten dat je echt met het risico geconfronteerd wordt. Als je baas je de opdracht geeft naar een ver land te vliegen, of als je gezin vindt dat het toch wel tijd wordt voor een vliegreis, dan komt de angst tot uiting die gedurende de jaren voordien gevoed is. Het is niet zo dat een bepaald beeld zien of een verhaal lezen vliegangst oproept die voordien nog helemaal niet aanwezig was. Het kan wel zijn dat de beelden van de rampen die de afgelopen weken plaatsvonden, over een paar jaar een ticket kopen iets moeilijker maken.”

Filip Van Rossem, ex-Sabenapiloot: “Natuurlijk durf ik nog te vliegen, zonder probleem. Wat er gebeurd is, valt statistisch te verklaren. Het was lang geleden dat we nog met een ongeluk te maken hebben gehad en dan wordt de kans groter dat er iets gebeurt? Niets is onfeilbaar, ook de luchtvaart niet. Je moet er niet veel meer achter zoeken.”

Rob Kruzdlo, lezer, op onze site: “Sinds een jaar heb ik vliegangst. Het schijnt met de leeftijd te maken hebben. Een psychologische verklaring is er niet. Hoogtevrees hoort daar ook bij. Na vier vliegtuigcrashes heb ik het even gehad. Amerika moet nog even wachten. Ik heb alvast wat kalmeringsmiddelen besteld en neem mijn zelf gebrouwen drankje mee. Hopelijk helpt de cursus tegen vliegangst. Het zweet staat al op mijn voorhoofd als mijn kleinkind roept: ‘Wanneer gaan we naar Amerika?’”

Koen Joos, lezer, op onze site: “Elke dag de E 313 naar Antwerpen nemen en door de Kennedytunnel rijden – mijn dagelijks werktraject – is volgens mij gevaarlijker dan vliegen.”

Branko Strupar, ex-speler voetbalclub Genk: “Ik ben niet zoals de Nederlandse voetballer Dennis Bergkamp, die heeft vliegangst en vliegt nooit. Een vliegtuig nemen schrikt mij weliswaar af, maar met de nationale ploeg heb ik vroeger wel honderd keer gevlogen. Meestal heb ik mijn angst dus onder controle. Een keer heb ik twee slaappillen genomen, tijdens een lange trip naar Japan. De ongevallen van de voorbije week zijn verschrikkelijk, maar mijn angst wordt daarmee niet groter.”

Marco Verschragen, vertegenwoordiger van Stichting Valk (de stichting van KLM die cursussen inricht voor mensen met vliegangst): “Sinds de recente vliegtuigongelukken merken wij geen echte toename van het aantal deelnemers-cursisten. Maar er is ook geen afname. En wie de cursus volgt, spreekt natuurlijk wel over de ongelukken.”

Willy De Vos, lezer, op onze site: “Een tiental jaar geleden ben ik het slachtoffer geworden van een verkeersongeval op de autosnelweg. En alhoewel ik niet zwaargewond werd, heb ik sindsdien rijangst. Als je er nuchter over nadenkt, is vliegen de allerveiligste manier van reizen, ook al zijn er de laatste tijd een aantal ernstige ongelukken gebeurd. Het alternatief is binnenblijven, maar ook binnen in je huis gebeuren nogal wat ongevallen. Leven is nu eenmaal gevaarlijk!”

Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel: “Ik heb altijd al last gehad van vliegangst. Ik heb hoogtevrees en een beetje claustrofobie en die combinatie vind je in een vliegtuig. Ik heb er al verschrikkelijke angsten in doorstaan. Maar de ongevallen zelf schrikken me niet nog meer af. De wereld is meer dan ooit ons dorp, en ik zal er niet minder om gaan reizen. Maar mijn angst zal er ook niet kleiner door worden. Misschien moet ik een spoedcursus piloot volgen, want ik ben een enorme controlefreak. Als ik het vliegtuig zelf zou besturen, zou ik me erg relaxed en veilig voelen.”

Willy Van Walleghem, lezer, op onze site: “Dagelijks vliegen duizenden en duizenden toestellen door het luchtruim. De kans om in een ongeluk betrokken te raken is praktisch nihil. Uiteraard is elk ongeval er één te veel. Maar omdat het spectaculair is, haalt het het wereldnieuws. Wel is het zo dat – alhoewel ik de wereld ben rondgereisd – ik toch steeds kies voor een bonafide luchtvaartmaatschappij. Er mag hoe dan ook niet bespaard worden op onderhoud, hoeveel dat ook mag kosten. Derdewereldlanden zouden misschien iets gemakkelijker een onderhoudsbeurt kunnen uitstellen of het iets minder nauw nemen met de veiligheidsvoorschriften dan de gevestigde waarden in de luchtvaart. De Europese vliegtuigmaatschappijen staan zeker borg voor het nauwkeurig toepassen van de regels. Daar zijn voldoende ‘waakhonden’ voor in het spel. Zelfs de zogenaamde lagekostenmaatschappijen laten op dat vlak niets aan het toeval over wordt gelaten.”

Claude Perignon, woordvoerder Thomas Cook: “ Er is geen daling in de vraag naar vliegtuigtickets, er zijn zelfs geen afzeggingen. Sommige klanten vragen wel met welke luchtvaartmaatschappij ze zullen vliegen. Maar ik wil wel duidelijk stellen dat vluchten van chartermaatschappijen even veilig zijn als lijnvluchten. We zijn allemaal onderhevig aan dezelfde controle. Ikzelf vertrouw de luchtvaart volledig. Er is volgens mij geen enkel vervoermiddel dat zo streng gecontroleerd wordt als het vliegtuig.”

Beatrice Klein, lezer, op onder site: “Ik vlieg binnenkort naar New York en heb een ticket gekocht van Delta Airlines. De derde luchtvaartmaatschappij in Amerika. En nu hoor en lees ik zojuist dat uitgerekend die maatschappij in slechte papieren zit. Ik vraag me toch af of er nu ook niet bespaard wordt op het onderhoud van vliegtuigen. Een goed gevoel geeft dit alleszins niet.”