Van maandag tot vrijdag hebben we het druk, druk, druk. Maar ook in het weekend zit onze agenda steeds vaker overvol. Boodschappen doen, opruimen, sporten, familiebezoek. Hoe vinden we weer de broodnodige rust?
Productie: Els Maes. Tekst: Els Maes en Klaar Wauters.
God gebruikte de zevende dag om te rusten. Wij gebruiken de zevende dag om de kinderen naar de voetballes te brengen, naar het tuincenter te gaan, gazon te planten, op bezoek te gaan bij de schoonouders, onze parket te boenen, te stofzuigen, op kraamvisite te gaan, onze administratie in orde te maken, naar het doe-het-zelf-center te rijden, te strijken, … Zucht. En als er na al die klussen nog tijd over blijft, willen we ook graag gaan fitnessen, picknicken in het park, een terrasje doen, een fietstocht maken, naar de sauna, kinderboerderij, het museum of de rommelmarkt, …
Terwijl het weekend ooit bedoeld was om de batterijen terug op te laden voor de nieuwe werkweek, zit onze agenda van vrijdag- tot zondagavond even propvol als door de week. Op vrijdagavond weten we al dat we tegen zondagavond zullen moeten vaststellen dat we onze kilometerlange to-dolijst nooit zullen afgewerkt krijgen. Het resultaat: weekendstress.
Reden één voor die volle agenda’s: na een drukke werkweek heeft zich een stapel huishoudelijke klussen opgestapeld. “Op vrijdagavond rijd ik naar huis met een euforisch ‘Hoera-het-is-weekend-gevoel’, en een hoofd vol wilde plannen,” zegt collega Ilse. “Maar enkele uren later is dat gevoel alweer weggeëbd, omdat het me begint te dagen wat er allemaal op de agenda staat. Na een hectische werkweek is het huis veranderd in een puinhoop en heeft de post en de administratie zich opgestapeld.”
“Stressfactor één is boodschappen doen,” zegt lotgenote Annelies, die een drukke baan combineert met de zorg over twee kleine kinderen. “Net als 99,9 procent van de bevolking moet ik alle inkopen doen op zaterdag waardoor alles dubbel zo lang duurt door ellenlange rijen aan de kassa. Nieuwe schoenen gaan kopen voor de kinderen moet dus ook op zaterdag, terwijl ik – net als de kinderen, trouwens – er een hekel aan heb om in overvolle winkelstraten te gaan shoppen. Nee, echt ontspannend kan je mijn weekends niet noemen.”
“Mensen zijn vergeten dat de boog niet altijd gespannen hoeft te staan,” zegt Paul Koeck van Coachteam. In zijn praktijk geeft hij trainingen in time-management en stressbeheersing. “We plannen zoveel activiteiten in één weekend, dat velen zich schuldig en gefrustreerd zullen voelen als niet alles lukt.”
Waar is het in godsnaam fout gelopen met onze weekends? Sinds wanneer is onze vrije tijd een bron van stress en frustratie geworden?
Schuldige 1: we werken gewoon veel te veel. Waar ooit moeder de vrouw aan de haard bleef om het huishouden te runnen, zijn er nu steeds meer gezinnen waar zowel man als vrouw buitenshuis werken, en bovendien talloze overuren kloppen. Volgens de studie ‘Tijdsbesteding van de Vlamingen’ van de Vrije Universiteit Brussel, besteedt de gemiddelde Vlaamse vrouw gemiddeld 46u59′ per week aan loonarbeid, huishoudelijke arbeid en verzorging van de kinderen. Om te luieren blijft er nauwelijks tijd over, zelfs niet in het weekend.
Reden twee zijn de veranderende familiestructuren: terwijl het ooit hoogst uitzonderlijk was om je geboortedorp te verlaten, is het nu heel normaal om broers, zussen, nichten en neven te hebben in alle uithoeken van het land. Zorgen dat je ouders hun kleinkinderen regelmatig te zien krijgen, betekent al gauw uren doorbrengen in de auto. Want anders knaagt het schuldgevoel.
Daarnaast plegen ook gsm’s en Blackberry’s een aanslag op onze vrije tijd, en zijn steeds meer winkels ook op zondag geopend. Het wordt steeds moeilijker om zondag als ‘lekker-niets-doen-dag’ uit te roepen, als meubelketens en tuincentra ons naar hun shoppingoases lokken, en we elk moment van onze vrije dagen bereikbaar zijn.
Alsof werk en huishoudelijke rompslomp nog niet genoeg druk op onze arme schoudertjes leggen, is voor steeds meer vrouwen het weekend een extra ‘uitdaging’ geworden.
We willen niets missen en in alles uitblinken. “De snelheid van de moderne maatschappij schept heel veel mogelijkheden, maar de druk om te presteren is veel groter dan in de tijd van onze grootouders,” zegt Paul Koeck. Bovendien leggen veel vrouwen zichzelf erg hoge eisen op. “Ik merk bij veel vrouwen dat ze vooral niemand willen ontgoochelen,” zegt Koeck. “Ze willen graag geliefd zijn, en het gevoel hebben dat ze voor hun omgeving nodig en nuttig zijn. Zelfs al denken ze dat ze zich daar van hebben losgemaakt, toch zijn veel vrouwen nog steeds doordrongen van het idee dat je leeft om je gezin en je omgeving gelukkig te maken. Als ze een keertje niet op familiebezoek kunnen, voelen ze zich schuldig. Terwijl je het ook kan omdraaien: je mag ook van je familie en vrienden verwachten dat zij begrip opbrengen voor het feit dat je het erg druk hebt of bijvoorbeeld erg ver weg woont,” aldus Koeck.
Ach kijk, we doen het gewoon onszelf aan, door zo vreselijk perfectionistisch te zijn. Als we in het weekend een etentje organiseren, moet het huis helemaal aan de kant zijn en willen we uitpakken met een spectaculair nieuw recept en verse ingrediënten van de delicatessenwinkel. Zouden onze vrienden ons echt minder graag zien als we gewoon een potje guacamole uit de supermarkt op tafel zetten en niet de halve stad moeten doorkruisen om een rijpe avocado te vinden?
“Voor veel vrouwen geldt een zekere competitiedrang,” zegt ook Paul Koeck. “Zonder dat we ons er bewust van zijn, doen we heel veel dingen om sociale erkenning te krijgen. Dat zal pas veranderen als we zelf onze eigen prioriteiten gaan herzien. Wat vinden we zelf echt belangrijk, en wat doen we omdat onze omgeving het van ons verwacht?”
Fleur, Maria en Sabine, de drie druk bezette vrouwen die Feeling een blik gunden in hun weekendagenda’s, verklaren alle drie dat ze erg blij zijn met hun volgeboekte weekends. Maar hoewel we stress eerder associëren met overwerkte managers, en niet met vrouwen die boeiende, leuke weekends hebben, waarschuwt Paul Koeck toch voor onze druk-druk-druk agenda’s. “Wat je ook doet, het blijft belangrijk om rustpauzes in te lassen wanneer je lichaam daar om vraagt. Als je jezelf forceert en je energiedipjes negeert, pleeg je roofbouw op je lichaam en riskeer je vroeg of laat te breken.”
Onderzoekers spreken van een groeiende trend van ‘urgency addiction’, we zijn als het ware verslaafd aan de kick van het ‘druk bezig zijn’.
Vraag blijft: waarom gunnen we onszelf niet gewoon wat meer rust en wat extra uurtjes slaap in het weekend? Het probleem is dat veel vrouwen zich te veel zorgen maken over wat mensen van hen zullen denken. Op maandagochtend, als de collega’s aan de koffie-automaat vragen ‘leuk weekend gehad?’, wil je graag een indrukwekkend opsomming geven van dat leuke adresje aan de kust waar je bent gaan eten, die prachtige commode die je ergens op een rommelmarkt op de kop hebt getikt, en die fototentoonstelling die je ab-so-luut moet gezien hebben. Net iets minder glamoureus is het om te moeten toegeven dat je zaterdag uren aan de kassa van de supermarkt hebt gestaan, naar Ikea bent gereden voor een vijsje dat wonderwel miste in het bouwpakket, en ‘s avonds uitgeput voor tv in slaap bent gevallen tijdens een slechte weekendfilm. In Groot-Brittanië heeft men voor het fenomeen al een geschikte term bedacht: ‘Weekend inferiority complex’. Want wat we onszelf ook opleggen, het zal nooit spetterend genoeg zijn. We willen feesten als Kate Moss, etentjes geven als Nigella Lawson, terwijl ons huis eruit ziet als dat van Martha Stewart. Dat kan natuurlijk niet.
“Als ik moet kiezen tussen een weekendje naar de Ardennen met vrienden of een weekend huissloof spelen, is de keuze natuurlijk snel gemaakt,” zegt Ilse.
“Maar daarna heb ik er vaak toch weer spijt van: omdat ik dat weekend dan niet bij mijn ouders ben langs geweest, of omdat er thuis een stapel was ligt. En als ik op zaterdag geen boodschappen heb gedaan, voel ik me de week daarop schuldig omdat ik geen gezonde verse maaltijden voor de kinderen kan klaarmaken. Wat is ook gedaan heb dat weekend, ik heb altijd spijt van de zevenendertig andere dingen die ik niet gedaan heb.”
“Wat veel mensen missen, is prioriteit,” zegt Paul Koeck. “Vraag jezelf af wat het allerbelangrijkste is in je leven. Als je maar één uur vrije tijd hebt, wat plan je dan in die tijd?”
Koeck raadt iedereen met een te volle agenda aan om een lijst op te stellen met al je bezigheden, in volgorde van belangrijkheid. “Telkens je tussen twee of drie afspraken moet kiezen, toets je dit af aan de volgorde op je lijst. Zo vermijd je ook dat je je voortdurend schuldig voelt over de andere dingen die je mist, want je bepaalt zelf wat het belangrijkste is in je leven.”
Meer tips voor een lekker lang lui weekend:
– Maak geen to do lijst van al wat je moet doen, maar geef prioriteit aan een beperkt aantal dingen. Vraag jezelf af: ‘wat moet ik vanavond gerealiseerd hebben om tevreden te zijn over deze dag?’. Wil je liefst uitslapen of vroeg gaan sporten? Naar je ouders of met vrienden naar de film? Leg je op dat ene ding toe, en voel je niet schuldig over wat je niet gerealiseerd hebt.
– Bouw vaste routines in: reserveer bijvoorbeeld elke zaterdagochtend voor de supermarkt, en doe al je boodschappen in één keer. Zo hou je meer vrijheid over om de resterende tijd zelf vrij in te delen, en loop je niet voortdurend te denken aan wat je nog moet doen.
– Jezelf een weekend platte rust opleggen is voor de grootste stresskippen geen goed idee. “Als je lichaam voortdurend grote hoeveelheden stresshormoon produceert, kan je lijden aan afkickverschijnselen wanneer die plots wegvallen,” zegt Paul Koeck. “Mensen met een heel druk leven die plots geen prikkels meer krijgen, gaan zich vaak down en depressief voelen, alsof ze in een zwart gat vallen.” Langzaam afbouwen is in dat geval de boodschap.
“Probeer af en toe eens een kwartiertje helemaal niets te doen. Gewoon even in de sofa genieten van de rust.”
Met dank aan Dr. Paul Koeck van Coachteam, www.coachteam.com